Ο σύνθετος όρος “αριστερός επαναστάτης”, θεωρείται μάλλον ταυτολογία. Σαν το “επαναστάτης” να εννοείται. Παραπέμπει, δηλαδή, σε κάτι σαν: μα κάθε αριστερός είναι επαναστάτης. Χωρίς να χρειάζεται απόδειξη -αρκεί η ταμπέλα. Κι ακόμη περισσότερη προκατάληψη, υπάρχει απέναντι στον όρο “δεξιός επαναστάτης”.

Καλή διαδικτυακή φίλη, είχε κάνει χαρακτηριστικά λόγο για “ανέκδοτο”. Δεν την είχα καν προβληματίσει, φέρνοντας παράδειγμα τον αείμνηστο Κορίνθιο στοχαστή Νίκο Καλογερόπουλο, έναν καθαρά δεξιό. Αγνόησε και το σχετικό τσιτάτο του που επιστράτευσα: «Η Ελλάδα δεν χρειάζεται πυροσβέστες. Η Ελλάδα χρειάζεται πυρπολητές.»

Για μία ακόμη φορά, φαίνεται ότι έχουμε πρόβλημα με τις λέξεις, τα νοήματα. Με τη γλώσσα. Πρόβλημα που προστίθεται στο επίσης μεγάλο πρόβλημά μας με την Ιστορία -που διδάσκει ότι δεν μας διδάσκει.
Να τα βάλουμε σε μία σειρά;

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΗ ΛΕΞΗ “ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ“, είναι ότι έχει γίνει πιά συνώνυμο της εξέγερσης, της διαδήλωσης, της υψωμένης γροθιάς. Αν το προσέξουμε λίγο περισσότερο, όμως, “επανάσταση” λέμε κάθε μεγάλη αλλαγή. Αλλαγή, μάλιστα, η οποία πυροδοτεί ευρύ κύμα δευτερογενών αλλαγών. Υπό αυτό το χαρακτηριστικό πνεύμα, λέμε ότι κάτι “φέρνει επανάσταση”.

Όταν λέμε, λόγου χάριν, “βιομηχανική επανάσταση”, εννοούμε ότι η επινόηση της βιομηχανίας έφερε αλυσιδωτές αλλαγές σε ολόκληρη την κοινωνία. Άλλαξε ακόμη και η οικογένεια, όπως και οι σχέσεις των δύο φύλων.
Ή, πάλι, όταν λέμε ότι η εφεύρεση της τυπογραφίας έφερε επανάσταση, εννοούμε ότι δεν άλλαξε απλώς την εμφάνιση των βιβλίων ή το κόστος τους. Άλλαξε άρδην το τοπίο στην κυκλοφορία ιδεών και τη μόρφωση.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΗ ΛΕΞΗ “ΔΕΞΙΟΣ”, από την άλλη, είναι ότι έχει γίνει πιά συνώνυμο του βολέματος και της συντήρησης. Κάθε δεξιός, δηλαδή, θεωρείται ανυποχώρητος θεματοφύλακας του status quo, και εχθρός κάθε αλλαγής. Όπως έχει πει από χρόνια άλλη εκλεκτή διαδικτυακή φίλη, “Είναι κι αυτοί που τρέχουν χωρίς να τους κυνηγάνε, είμαστε κι εμείς που δεν αλλάζουμε ούτε σταυροπόδι…”

Όταν λέμε “δεξιός”, όμως, εννοούμε απλώς κάποιον που δίνει προτεραιότητα στο άτομο, βλέποντας ότι ο ανταγωνισμός και η ιδιωτική πρωτοβουλία προάγουν την κοινωνία. Η διαφορά με τον “αριστερό” είναι θεωρητικά σαφής: η κοινωνία προστατεύει το άτομο, χωρίς να διστάζει να κάνει λόγο για “μάζα”.
Κι ας μην ανοίξουμε εδώ την άλλη μεγάλη συζήτηση: το κράτος υπάρχει για το άτομο ή το άτομο για το κράτος;

ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΟΞΥΜΩΡΟ ΣΧΗΜΑ, κάπως έτσι, το “δεξιός επαναστάτης”. Κάτι σαν ζεστό παγωτό, δροσερή φωτιά. Και, ούτως εχόντων των πραγμάτων, είναι μάλλον ανώφελο να μετρήσουμε πόσες επαναστάσεις έχουν γίνει από δεξιούς ανά τους αιώνες.
Ποιός, ας πούμε, θα μάντευε ότι η κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ έγινε από ρεπουμπλικάνους, υπό τις σφοδρές αντιδράσεις των δημοκρατικών; Να το τσεκάρουμε, μήπως κάνω κάποιο λάθος;
Ή, πάλι, μήπως να τσεκάρουμε πόσοι δεξιοί στις μέρες μας δεν είναι και τόσο δεξιοί;

ΙΣΩΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΠΕΡΙΤΤΟ, συνεπώς, να περιμένουμε μία τέτοια επανάσταση. Ειρηνική και δημιουργική, τόσο που να μη γίνεται ούτε μονόστηλο στα Μ.Μ.Ε.

Κάπως έτσι, στο αντίστοιχο άρθρο “ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ δεξιοί επαναστάτες”, προ 8μήνου, στην ναυαρχίδα του δεξιού τύπου του νομού μας, κατέληγα και σε γενικές συστάσεις:
Πρώτον, επί της ουσίας, ποίηση Ταγκόρ: “Το κέρδος χαμογελάει στην καλοσύνη, όταν το καλό είναι προσοδοφόρο”.
Δεύτερον, ερώτηση εργασίας: πώς θα φτιάχναμε την κοινωνία, αν -αννν!- ήταν να τη φτιάχναμε από την αρχή; Ό,τι δεν θα φτιάχναμε, είναι καταδικασμένο -τόσο απλό.
Και τρίτον, ερώτηση επί του χρόνου (timing): πότε κάνουν αλλαγές οι συντηρητικοί νοικοκυραίοι; Καταρτισμένος και έμπειρος τραπεζικός, μου έχει πει το μυστικό: όταν πάνε καλά τα πράγματα, αλλά δεν εμπνέουν για το μέλλον σιγουριά. Αυτό που λέμε “Των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν μαγειρεύουν”…

ΕΔΩ, ΣΤΗΝ ΝΑΥΑΡΧΙΔΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥ ΤΥΠΟΥ του νομού μας, όμως, γιατί ζητούνται αριστεροί επαναστάτες;

ΟΥΤΕ ΛΙΓΟ ΟΥΤΕ ΠΟΛΥ, λοιπόν, οι αριστεροί επαναστάτες ζητούνται για έναν επαναστατικό λόγο: για να συμπαραταχθούν με τους δεξιούς επαναστάτες. Για να φέρουν επαναστατικές αλλαγές στον καπιταλισμό. Για να στρίψουν μαζί τις διαχωριστικές γραμμές κατά 90 μοίρες.
Τουτέστιν: Ας γίνουν οι επαναστατικές αλλαγές που έχει ανάγκη η κοινωνία μας, και μετά ας ψειρίσουμε το αν ήταν δεξιά ή αριστερή η επανάσταση.

Κόρινθος 25 Απριλίου 2023

Κώστας Τζαναβάρας
σύμβουλος μηχανικός – συγγραφέας