«Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα» – Του Β.Π. Τρωγάδη
- November 14, 2022
- Posted in ΕΓΡΑΨΑΝ
Συχνά λέμε ότι τα παιδιά είναι το μέλλον ενός καλύτερου αύριο.
Είμαι πεπεισμένος περί αυτού τόσο από την πείρα μου ως εκπαιδευτικός όσο και ως γονέας. Τα παιδιά μας, είναι πράγματι η ελπίδα μας για καλύτερες και εποικοδομητικότερες μέρες.
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι τα παιδιά είναι και το Παρόν. Είναι το παρόν, με βάση το οποίο θα πρέπει να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο αύριο στον Δήμο μας, στη χώρα μας και σε ολόκληρο τον Κόσμο.
Με αφορμή λοιπόν τρεις συναπτές μέρες αφιερωμένες στα παιδιά και στους τρόπους υποστήριξης τους, από τις 18 έως τις 20 Νοεμβρίου, θέλησα να μοιραστώ μερικές σκέψεις μου για το πώς θα καταφέρουμε να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο, ασφαλέστερο και περισσότερο υγιές περιβάλλον για τα «τερατάκια τσέπης» που όλοι μας λατρεύουμε.
Παιδική κακοποίηση: Ένα μείζον πρόβλημα που απαιτεί ουσιαστικές λύσεις
Το διήμερο 18 και 19 Νοεμβρίου, είναι αφιερωμένο στην προστασία των παιδιών από κάθε
είδους κακοποίηση. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπάρχουν τέσσερις
κύριες κατηγορίες παιδικής κακοποίησης: παραμέληση, σωματική κακοποίηση, ψυχολογική
ή συναισθηματική κακοποίηση και σεξουαλική κακοποίηση.
Τα στοιχεία που παρέχονται από μια σειρά οργανισμών, είναι πράγματι ανησυχητικά αναδεικνύοντας ακόμη περισσότερο την ανάγκη για υιοθέτηση αποτελεσματικών λύσεων.
Συγκεκριμένα, κατά το διάστημα από 1/1/2022 έως και 30/06/2022 στην «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056», καταγράφηκαν συνολικά 557 αναφορές σοβαρών περιστατικών κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών, σημειώνοντας μια αύξηση 27,17% σε σύγκριση με τις 438 αναφορές που ελήφθησαν το Α’ Εξάμηνο του 2021.
Η πιο συχνή αναφερόμενη μορφή κακοποίησης (50,1%) ήταν η παραμέληση των παιδιών, ενώ η λιγότερο συχνά αναφερόμενη μορφή κακοποίησης ήταν η σεξουαλική παιδιών σε ποσοστό μόλις 1,45%, κάτι το οποίο δείχνει, σύμφωνα με ειδικούς, πως η συγκεκριμένη μορφή κακοποίησης, «παραμένει κρυφή» στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων.
Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., 294 παιδιά έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά τους πρώτους 8 μήνες του 2022, με τους αριθμούς των τελευταίων τριών ετών να σημειώνουν αυξητικές τάσεις. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, της Europol και του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο 70-85% των περιπτώσεων, ο θύτης είναι κάποιος που το παιδί γνωρίζει και εμπιστεύεται.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, περίπου 4000 παιδιά κακοποιούνται είτε λεκτικά, είτε σωματικά, είτε ψυχολογικά κάθε χρόνο.
Η κατάσταση βέβαια, μπορεί και πρέπει να αλλάξει προς το καλύτερο.
Οι ειδικοί συνηγορούν πως ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της παιδικής κακοποίησης είναι η ενημέρωση, σε συνδυασμό με υποστηρικτικές ενέργειες σε θεσμικό επίπεδο.
Οι Δήμοι, δύνανται να συντελέσουν κομβικό ρόλο σ’ αυτή την προσπάθεια λόγω (και) της ιδιαίτερα στενής σχέσης που διαδραματίζουν με τους δημότες και τις δημότισσες τους.
Είναι ενδεικτικό πως, στο πλαίσιο έρευνας που πραγματοποίησε το Παρατηρητήριο Περιφερειακών Πολιτικών, στο ερώτημα «ποιος νιώθετε ότι σας εκπροσωπεί περισσότερο», το 47,4% των πολιτών απάντησε «Ο/η Δήμαρχος», μόλις το 6,9% απάντησε «Ο/η περιφερειάρχης» και το 5% δήλωσε «Οι βουλευτές και τα στελέχη των κομμάτων».
Παράλληλα, σύμφωνα με έρευνα του Οργανισμού κατά της Κακοποίησης του Παιδιού «ΕΛΙΖΑ», η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων και των συμμετεχουσών (94,5%) δήλωσε πως θα αντιδρούσε καταγγέλλοντας οποιοδήποτε γεγονός σωματικής ή σεξουαλικής βίας υπέπιπτε στην αντίληψη του, με σχεδόν 9 στους 10 να δηλώνουν πως θα προχωρούσαν σε καταγγελία, ακόμη και εάν ο κακοποιητής ήταν ο γονιός ή ο αδελφός/η αδελφή τους.
Η στενή σχέση λοιπόν των δημοτών και των δημοτισσών με τους ΟΤΑ, σε συνδυασμό με την έντονη επιθυμία τους να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων, αποτελεί ένα γερό εφαλτήριο. «Φωτεινά» παραδείγματα προς αυτή την κατεύθυνση, αποτελούν (ενδεικτικά) οι Δήμοι Αγρινίου και Κεφαλλονιάς, οι οποίοι έχουν προβεί στη δημιουργία Ομάδων Προστασίας Ανηλίκων, αποτελούμενες από κοινωνικούς λειτουργούς της Δ/νσης Κοινωνικής Προστασίας και Δημόσιας Υγείας. Οι εν λόγω ομάδες, πραγματοποιούν παρεμβάσεις όταν δέχονται –έστω και ανώνυμη- καταγγελία για κακοποίηση ανηλίκου στα όρια του Δήμου τους, ή όταν δέχονται σχετική ειδοποίηση από την Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας (Ε.Κ.Κ.Α), ενώ παράλληλα, παρέχουν συμβουλευτική στήριξη όπου απαιτείται.
Παράλληλα, ενημερωτικές δράσεις που έχουν πραγματοποιηθεί σε Δήμους ολόκληρης της χώρας, μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε σχετική έκθεση του, αναφέρει πως «η παροχή εκπαίδευσης και μέριμνας στην πρώιμη παιδική ηλικία σε συνδυασμό με την κατάρτιση παιδιών στην αναγνώριση και αποφυγή δυνητικών καταστάσεων κακοποίησης συνδράμουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος». Είμαι σίγουρος πως όλοι συμφωνούμε ότι το να μάθουμε στα παιδιά μας να αποφεύγουν την έκθεση σε δυνητικές καταστάσεις κακοποίησης, είναι καθοριστικής σημασίας. Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που κινείται σε αυτή την κατεύθυνση και προορίζεται για παιδιά 5-10 ετών, έχει τίτλο «Ο Κανόνας των Εσωρούχων», μέσω του οποίου τα παιδιά μαθαίνουν πως κανείς δεν μπορεί να αγγίξει ή να τα χαϊδέψει σε εκείνα τα σημεία του σώματός του τα οποία κατά κανόνα καλύπτονται από εσώρουχα. Και αντιστοίχως, ούτε τα παιδιά επιτρέπεται να αγγίξουν το σώμα άλλων σε αυτά τα σημεία.
Είμαι επίσης σίγουρος πως όλοι και όλες οι αιρετοί και αιρετές του Δήμου Βέλου – Βόχας, ανεξαρτήτως παράταξης, θα επιθυμούσαν να αποτελέσουν αρωγούς για την πραγματοποίηση αντίστοιχων δράσεων.
Διασφαλίζοντας τα Δικαιώματα των Παιδιών
Σαφώς, η μέριμνα για την διασφάλιση ενός υγιούς περιβάλλοντος για τα παιδιά του Δήμου μας, της χώρας μας και ολόκληρου του Πλανήτη, επεκτείνεται και πέραν του φαινομένου της κακοποίησης.
Η 20η Νοεμβρίου, είναι μια μέρα αφιερωμένη στα Δικαιώματα των Παιδιών. Τα τελευταία χρόνια, ο εορτασμός της, συνοδεύεται από εκκλήσεις για δράση και για αποτελεσματικές λύσεις, όσον αφορά την παιδική ψυχική υγεία, καθώς επιστημονικές έρευνες τονίζουν τον αρνητικό αντίκτυπο που είχε η πανδημία για την ψυχική υγεία των παιδιών, κυρίως όσων προέρχονταν από οικογένειες ασθενέστερων στρωμάτων. Παράλληλα, σε ένα περιβάλλον συνεχούς αβεβαιότητας, είναι μάλλον αδύνατο τα παιδιά μας να μείνουν ανεπηρέαστα. Ειδικά την στιγμή που, όπως έχει επισημανθεί από αρκετούς παιδοψυχολόγους, η πλήρης κυριαρχία της εικόνας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, «αγχώνει» τα παιδιά καθώς τα βάζει σε μια διαδικασία συνεχούς σύγκρισης με τα πρότυπα ομορφιάς που (υπερ)προβάλλονται. Η λύση δεν είναι η «δαιμονοποίηση» των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, μιας και αδιαμφισβήτητα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των παιδιών μας. Όπως έδειξε η έρευνα που πραγματοποίησε για το ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», ο Γεράσιμος Κολαΐτης, καθηγητής Παιδοψυχιατρικής στο ΕΚΠΑ, η έμφαση στην επικοινωνία και την αλληλοκατανόηση γονέων-παιδιού, έχει σημαντικότατα αποτελέσματα. «Οι γονείς είναι οι πρώτοι και ίσως οι πιο σημαντικοί παιδαγωγοί των παιδιών», αναφέρει η UNESCO.
Μπορεί ένας Δήμος όμως να συμβάλλει στα παραπάνω;
Στον βαθμό που του αναλογεί και έχει τη δυνατότητα (σε συνεργασία και με άλλους Δήμους), φυσικά και μπορεί: Μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων, βιωματικών εργαστηρίων και (κυρίως) μέσα από ειδικές και καταλλήλως στελεχωμένες Δομές, οι οποίες παρέχουν συμβουλευτική υποστήριξη τόσο στους γονείς όσο και στα παιδιά. Η Δομή «Κανένας Μόνος Του» από τον Δήμο Ιλίου είναι ένα ενδεικτικό παράδειγμα. Ασφαλώς, σε όλα τα προαναφερθέντα, η αρωγή της Πολιτείας είναι ζωτικής σημασίας. Είναι καθήκον μας όμως, να χρησιμοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα μέσα, σε επίπεδο αυτοδιοίκησης και μη, για να διασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας. Τους το χρωστάμε και το αξίζουν!