Ακάθεκτη η κυβέρνηση προχωρά –παρά τις σφοδρές αντιδράσεις– στην υλοποίηση μέτρων που προκαλούν την κοινωνία και που ταυτόχρονα δρομολογούν την περαιτέρω παραχώρηση του ελεγκτικού ρόλου του Δημοσίου σε ιδιώτες.

Σήμερα ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε το «κόψιμο» των πολεοδομιών από τους δήμους, σε συνέχεια της σχετικής εξαγγελίας που είχε κάνει τον Σεπτέμβριο από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης: «Παίρνουμε την τολμηρή απόφαση να μεταφέρουμε την αρμοδιότητα για την έκδοση των οικοδομικών αδειών και του ελέγχου των κατασκευών από την Αυτοδιοίκηση στο Ελληνικό Κτηματολόγιο», δήλωσε θριαμβολογώντας ο Κυρ. Μητσοτάκης από το υπουργικό συμβούλιο.

Προηγουμένως είχε επιχειρήσει, να αποδομήσει το έργο που γίνεται σήμερα στις πολεοδομίες, χρησιμοποιώντας το γνωστό αφήγημα περί δυσλειτουργίας τους, αφού όμως πρώτα η ίδια η κυβέρνηση τις είχε αποδυναμώσει. «Όταν με τον κ. υπουργό Εσωτερικών κάναμε την αξιολόγηση των δημόσιων υπηρεσιών, οι πολεοδομίες βαθμολογήθηκαν με τον εντυπωσιακά χαμηλό βαθμό του 3,4 στα 10, καταδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο το πώς οι πολίτες αντιλαμβάνονται τις μεγάλες καθυστερήσεις στη γραφειοκρατία, σε οτιδήποτε συνεπάγεται η έκδοση μίας οικοδομικής άδειας. Είναι κάτι το οποίο ταλαιπωρεί τον πολίτη, ταλαιπωρεί τον κατασκευαστικό κλάδο», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.

Στη συνέχεια υποσχέθηκε πλήρες λειτουργικό σύστημα εντός του 2026, λέγοντας πως «θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα συνεκτικό σύστημα, το οποίο θα διαχειρίζεται με ταχύτητα, με διαφάνεια τις υποθέσεις, διευκολύνοντας ιδιοκτήτες και κατασκευαστές, αλλά ενθαρρύνοντας και τους επενδυτές. Ουσιαστικά θέλουμε ένα One Stop Shop για κάθε ακίνητο και αυτός είναι ο στόχος προς τον οποίο θα εργαστούμε, με τις απαραίτητες μεταβατικές διατάξεις, αλλά με σκοπό το σύστημα να είναι πλήρως λειτουργικό εντός του επόμενου έτους».

Οι αντιδράσεις

Λίγο μετά τη σημερινή δήλωση του πρωθυπουργού, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε λόγο για ακόμα ένα «θεσμικό κυβερνητικό πλήγμα εναντίον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», τονίζοντας ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη «κοινωνικά απαξιωμένη και πολιτικά αποδυναμωμένη, επιμένει στο δρόμο της εξυπηρέτησης συμφερόντων τρίτων».

«Στο δρόμο των ιδιωτικοποιήσεων και της εκχώρησης του ελεγκτικού ρόλου του Δημοσίου, καθώς ήδη διάφοροι πρόθυμοι συζητούν για την «ανάγκη» εξεύρεσης εξωτερικών συνεργατών για το πολεοδομικό έργο», υπογράμμισε η Κουμουνδούρου, σημειώνοντας πως «αντί να ενισχυθούν οι υπηρεσίες δόμησης των δήμων με προσωπικό, πόρους και μέσα, αποφασίζεται ο κατακερματισμός τους και οι προσχηματικές παρεμβάσεις που στερούν από τους δήμους ένα κρίσιμο εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού».

«Τα συμφέροντα των δημοτών και πάλι σε δεύτερη μοίρα από την κυβέρνηση της ΝΔ, των «γαλάζιων ακρίδων», των «Φραπέδων», των απευθείας αναθέσεων, των υποκλοπών. Αυτή είναι η κυβέρνηση που ισχυρίζεται ότι θα φέρει διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στις Πολεοδομίες. Αυτό είναι το επιτελικό κράτος, αυτή είναι η αποκέντρωση. Τα σχέδιά της πρέπει να αποτραπούν και αυτό μπορεί να το πετύχει μια μεγάλη Προοδευτική Συμμαχία, η Προοδευτική Ελλάδα», τόνισε επίσης η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ.

Με καυστικό τρόπο σχολίασε ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας τις εξελίξεις: «Σήμερα μάλλον χάνουμε και τις πολεοδομίες. Ήμουν στο Ρίο ντε Τζανέιρο και μας έλεγαν στο C40, πώς να σχεδιάσουμε τις πόλεις, να μειώσουμε το τσιμέντο, να προχωρήσουμε σε αστικό βιώσιμο σχεδιασμό και τους έλεγα “εμείς μάλλον θα τις χάσουμε τις πολεοδομίες το επόμενο διάστημα και θα πάνε στο κράτος”. Και τους φαινόταν πολύ περίεργο, στη Βραζιλία. Τις χάσαμε, τελικά…».

Υπενθυμίζεται, ότι ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο, με αφορμή την εξαγγελία Μητσοτάκη, το Δ.Σ. της ΚΕΔΕ τάχθηκε ομόφωνα αντίθετο στη μεταφορά των πολεοδομιών από τους δήμους στο Κτηματολόγιο. Κατά τη σχετική συνεδρίαση, μάλιστα, διατυπώθηκαν ευθείες βολές κατά της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού, ουσιαστικά για λασπολογία περί «διαφθοράς» και για καλλιέργεια αρνητικού κλίματος στην κοινή γνώμη, σε βάρος συλλήβδην των δήμων. Επίσης, το Δ.Σ. της ΚΕΔΕ αποφάσισε, να προβεί σε προσφυγή προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, μόλις τεθεί σε εφαρμογή σχετικός νόμος, καθώς και πολύπλευρες δράσεις.

Η τσιμεντοποίηση

Σημειώνεται, επίσης, ότι στην τότε απόφαση της ΚΕΔΕ υπήρχε αναφορά στη νικηφόρα για τους δήμους δικαστική αντιπαράθεση για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ: στηλιτεύονται κυβερνητικά νομοσχέδια «όπως ο πρόσφατος ΝΟΚ, που κρίθηκαν αντισυνταγματικά, κατέπεσαν στο ΣτΕ και έχουν δημιουργήσει μεγάλη αναταραχή στην αγορά γης».

Η εν λόγω υπόθεση συνδέθηκε ευθέως από αιρετούς με τις εξαγγελίες του Κυριάκου Μητσοτάκη για τις πολεοδομίες. Τα μπόνους του ΝΟΚ είχαν απειλήσει με τσιμεντοποίηση κηπουπόλεις και προάστια ή με μεγαλύτερη τσιμεντοποίηση πυκνοκατοικημένες γειτονιές αστικών κέντρων.

«Θυμήθηκαν τις πολεοδομίες, όταν οι δήμοι ανέτρεψαν τα σχέδια τσιμεντοποίησης», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας. Παράλληλα, είχε κατηγορήσει την κυβέρνηση Μητσοτάκη, πως είναι αυτή που έχει εγκαταλείψει τις πολεοδομίες χωρίς προσωπικό και πόρους.

Η είσοδος ιδιωτών

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου Green Deal του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) που έγινε στις αρχές αυτού του μήνα, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου έβαλε τους ιδιώτες στο «παιχνίδι» για τις πολεοδομίες. Όπως είπε, «εξετάζεται η λύση του outsourcing, για να αντιμετωπιστεί η υποστελέχωση στις Πολεοδομίες, που προκαλείται από το γεγονός ότι οι μηχανικοί εγκαταλείπουν τις θέσεις στο Δημόσιο, καθώς οι αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα είναι πιο ελκυστικές».

Σε ανάλογο πνεύμα και ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, που ανέφερε πως πρέπει να υπάρξει η δυνατότητα για «outsourcing σε υποστελεχωμένες υπηρεσίες του Δημοσίου». Στον ρόλο των «λαγών» και ο υπουργός Οικονομίας Κυρ. Πιερρακάκης, καθώς και ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπ. Θεοδωρόπουλος, προετοιμάζοντας την είσοδο ιδιωτών στις πολεοδομίες.

Όπως ανακοίνωνε η Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α. μεταξύ άλλων:

“Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια διαχρονική απαξίωσή των υπηρεσιών που τις έχει οδηγήσει στην ακραία υποστελέχωση, τακτική που ακολουθείται στο σύνολο του Δημοσίου, προκειμένου να ανοίγουν την πόρτα στα ιδιωτικά συμφέροντα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που είχαν παρουσιαστεί σε ημερίδα των εργαζομένων στις Υπηρεσίες Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) πριν μερικούς μήνες, από τους 325 Δήμους της χώρας, μόνο οι 179 (ποσοστό 55%) διαθέτουν ενεργή Υπηρεσία Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.). Πολλές από αυτές υπολειτουργούν, με μόλις 1 έως 3 Μηχανικούς ή και καθόλου προσωπικό Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (Π.Ε.), ενώ υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι υπάλληλοι εργάζονται για περισσότερους από έναν Δήμους. Ενδεικτικά, η ΥΔΟΜ Πειραιά εξυπηρετεί δέκα (10) Δήμους”.

Πράγματι, τα προηγούμενα χρόνια λίγες ΥΔΟΜ κατάφεραν να ανταποκριθούν στο ρόλο τους κυρίως λόγω της έλλειψης προσωπικού, ενώ αρκετοί δήμοι δεν απέκτησαν ποτέ και εξυπηρετούνται από άλλους δήμους.

Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν είναι, πώς θα στελεχωθούν πλέον οι νέες ΥΔΟΜ που θα μεταβιβαστούν στο Κράτος και κυρίως, πώς θα γίνονται οι έλεγχοι.

Στους δήμους παραμένει η αρμοδιότητα των σχεδίων πόλης, τα ρυμοτομικά σχέδια και οι πράξεις εφαρμογής.

Η πράξη εφαρμογής είναι μια διοικητική πράξη με την οποία καθορίζονται:

• Τα όρια των οικοπέδων.
• Οι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι (δρόμοι, πλατείες, χώροι πρασίνου κ.λπ.).
• Οι εισφορές σε γη και χρήμα που οφείλουν οι ιδιοκτήτες για τη δημιουργία αυτών των χώρων.
• Οι τελικές ιδιοκτησίες (οικόπεδα) που προκύπτουν μετά την εφαρμογή του σχεδίου πόλης.

Σημειώνεται, πως οι δημοτικές Υπηρεσίες Δόμησης είναι υπεύθυνες για την εξέταση και έγκριση των αιτήσεων για οικοδομικές άδειες, διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση των κατασκευών με τις διατάξεις του ΝΟΚ και τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια. Οι μηχανικοί, που αναλαμβάνουν την έκδοση οικοδομικής άδειας, υποβάλλουν τα απαραίτητα σχέδια και δικαιολογητικά. Η Υπηρεσία Δόμησης ελέγχει τη νομιμότητα και την πληρότητα του φακέλου πριν από την έκδοση της άδειας.