Η νέα ταινία του ιρανού σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί κατάφερε να υπερκεράσει τον υψηλό ανταγωνισμό στο φετινό φεστιβάλ Κανών και να κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα.

Ένα απλό ατύχημα (It Was Just an Accident) (***1/2)

Δραματική διεθνούς συμπαραγωγής 2025 (105). Σκηνοθεσία: Τζαφάρ Παναχί. Πρωταγωνιστούν: Βαχίντ Μομπασερί, Μαριάμ Αφσαρί, Εμπραχίμ Αζίζι

Σε ένα γκαράζ οδηγείται μια οικογένεια που είχε ατύχημα στο δρόμο. O υπάλληλος έντρομος υποψιάζεται ότι ο άντρας που στέκει απέναντι του, πιθανότατα να είναι ο φημισμένος βασανιστής του στη φυλακή.

Ακριβές μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας και καλοσχεδιασμένο με τρόπο που δεν αφήνει εκκρεμή ή αναπάντητα ερωτήματα, το «Απλό ατύχημα» του Παναχί αναφέρεται περισσότερο στο παραλογισμό που διέπει την ανθρώπινη και αυτοκαταστροφική φύση παρά στα σκοτεινά χαρακτηριστικά του αυταρχικού ιρανικού καθεστώτος. Ο σκηνοθέτης όμως γνωρίζει καλά ότι η ταινία του πριν και πάνω από όλα είναι μια πολιτική αλληγορία- οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι πρώην πολιτικοί κρατούμενοι- με κύρια δανεικά στοιχεία από την μπεκετική προβληματική γύρω από μια διαρκή εκκρεμότητα. Το ευφυές βασικό σεναριακό εύρημα το έχουμε ξαναδεί στο σινεμά (πχ «Ο θάνατος και η κόρη» του Πολάνσκι) αλλά εδώ ο Παναχί το χρησιμοποιεί με τρόπο που ξενίζει. Το φιλμ σταδιακά αποκτά έναν ακλόνητο κωμικό- στα όρια του σουρεαλισμού- τόνο που σκοπό έχει να οδηγήσει τον θεατή σε πεδία ασύλληπτης σάτιρας.

Μάλιστα ο έλληνας θεατής θα νιώσει απόλυτη ταύτιση αφού οι συνθήκες που συναντούν οι ήρωες (το υποχρεωτικό λάδωμα ή φακελάκι κρατικών υπαλλήλων, αστυνομικών ακόμη και νοσοκόμων) θυμίζει… Ελλάδα. Σκοπός όλων των προαναφερθέντων είναι να απογειωθεί η σάτιρα αλλά και να γνωρίσουν οι χαρακτήρες του έργου τον πραγματικό τους εχθρό.

Ο Παναχί αναρωτιέται αν οι άνθρωποι αυτοί – ο υπάλληλος του γκαράζ θα ζητήσει τη συνδρομή πρώην συγκρατούμενων του για να επιβεβαιώσει τις υποψίες τους- μπορούν να βρουν την γαλήνη στη ζωή τους χωρίς να στραφούν στο μίσος και την τυφλή εκδίκηση. Παράλληλα καθώς ο ιρανός βρίσκεται σε τρομερή αφηγηματική φόρμα, διατηρεί αμείωτο το σασπένς όσο είναι σε ισχύ η αβεβαιότητα γύρω από την ταυτότητα του αιχμαλώτου. Όλα θα βρουν τη λύση τους στο αριστοτεχνικό φινάλε όπου η μοίρα των ηρώων και το μάθημα ιστορίας βρίσκουν την πλήρη δικαίωση χωρίς να αναμένεται η εμφάνιση του… Γκοντό!

Μετά το Κυνήγι (After the Hunt) (***)

Δραματική αμερικανικής παραγωγής 2025 (139). Σκηνοθεσία: Λούκα Γκουαντανίνο. Πρωταγωνιστούν: Τζούλια Ρόμπερτς, Αγιο Εντέμπιρι, Αντριου Γκάρφιλντ

Η Άλμα, καθηγήτρια φιλοσοφίας στο Γέιλ, έκπληκτη ακούει την αγαπημένη της διδακτορική φοιτήτρια Μάγκι, να κατηγορεί τον καθηγητή της (και κολλητό της Άλμα) για βιασμό.

Ο Λούκα Γκουαντανίνο («Είμαι ο έρωτας», «Queer», «Suspiria») υπογράφει ένα μεστό και πυκνού συμβολισμού κοινωνικοπολιτικό δράμα, που απλώνεται σε αρκετά επίκαιρα ζητήματα (metoo, cancel culture, πολιτική ορθότητα κ.α.), προκειμένου να αναδείξει το αδιέξοδο αν όχι την χρεωκοπία μιας ολόκληρης γενιάς. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι το «Κυνήγι» του τίτλου αναφέρεται σε μια κατάσταση, όπου η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού ορίζουν τους κανόνες, ενός κόσμου που βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση. Χωρίς την ναρκισσιστική οπτική άλλων ταινιών του και με το βάρος να δίνεται στους καλογραμμένους διαλόγους και τους εξαιρετικά σχεδιασμένους χαρακτήρες (οσκαρικές ερμηνείες από όλους σχεδόν τους πρωταγωνιστές αλλά αυτή που κάνει τη διαφορά είναι η θαυμάσια Άγιο Εντέμπιρι του «Bear» στο ρόλο της Μάγκι), ο Γκουαντανίνο με το νέο του φιλμ υπογράφει ένα αλάνθαστο και αποφασισμένο να φτάσει στα άκρα ανθρωποκεντρικό δράμα, προκειμένου να βρει την αλήθεια του.

Νεκρό Τηλέφωνο 2 (Black Phone 2) (**1/2)

Τρόμου αμερικανικής παραγωγής 2025 (114). Σκηνοθεσία: Σκοτ Ντέρικσον. Πρωταγωνιστούν: Ιθαν Χοκ, Μέισον Τεμς, Μάντλιν ΜακΓκρο, Τζέρεμι Ντέιβις

Τέσσερα χρόνια έχουν περάσει από τότε που ο Φιν κατάφερε να ξεφύγει από τον σίριαλ κίλερ με το παρατσούκλι «Ο Αρπαχτής», αλλά η ζωή του βρίσκεται ακόμη σε σύγχυση. Τα πράγματα χειροτερεύουν, όταν η μικρότερη αδελφή του αρχίζει να βλέπει περίεργα όνειρα.

Δυνατό σίκουελ (αν και όχι ισάξιο της πρωτότυπης ταινίας του 2021) με τον σκηνοθέτη Σκοτ Ντέρικσον να βρίσκεται και πάλι στο τιμόνι μιας ιστορίας, που συνδέει εύστοχα το μεταφυσικό τρόμο με την συναισθηματική αγωνία των ηρώων. Αυτή τη φορά ο νεαρός ήρωας δεν είναι μόνος του, αλλά σε συνεργασία με την ενορατική αδελφή του θα δει τον εκπρόσωπο του Κακού να επιστρέφει και θα επιχειρήσει να δώσει οριστική λύση. Σε μια ιστορία που αποκτά περισσότερο σκοτάδι, καθώς και μια υπόγεια απόκοσμη γοητεία που συνδέει την «Λάμψη» με το «Εφιάλτης στο δρόμο με τις λεύκες», ο ικανότατος Ντέρικσον που έχει ανακατευτεί και στο σενάριο, καταφέρνει να μας χαρίσει και πάλι κάποια εμπνευσμένα στιγμιότυπα τρόμου.

Ρίφενσταλ, Στην Καρδιά του Τρίτου Ράιχ (Riefenstahl) (***)

Ντοκιμαντέρ γερμανικής παραγωγής 2024 (115). Σκηνοθεσία- σενάριο: Αντρες Βέιελ. Φωτογραφία: Τόμπι Κόρνις

Η προσωπική ιστορία της Λένι Ρίφενσταλ μέσα από αυθεντικά στιγμιότυπα, αμοντάριστα πλάνα αλλά και αποσπάσματα από τηλεοπτικές συνεντεύξεις της.

Η Λένι Ρίφενσταλ από τις πλέον αμφιλεγόμενες σκηνοθέτριες του 20ού αιώνα, αφού ταυτίστηκε με τα προπαγανδιστικά έργα του ναζιστικού καθεστώτος, δεν έπαψε μέχρι το τέλος της ζωής της να αρνείται την πολιτική σύμπλευση της με την χιτλερική ιδεολογία. Στην ταινία παρουσιάζονται τα κεντρικά σημεία στη σχέση της με τον Χίτλερ αλλά και τον Γκέμπελς, ενώ την ακούμε να δηλώνει άγνοια για το Ολοκαύτωμα και τη λειτουργία των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Είναι απόλυτα τεκμηριωμένος και κινηματογραφικά συναρπαστικός ο τρόπος με τον οποίο ο σκηνοθέτης σκιαγραφεί το πορτρέτο της Ρίφενσταλ. Με τα μεγαλειώδη πλάνα των ταινιών της «Ο Θρίαμβος της Θέλησης» και «Olympia» (όπου αναφέρεται η ίδια στο πως τα εμπνεύστηκε αλλά και με λεπτομερή ανάλυση του τεχνικού μέρους) αλλά και την αδιαπραγμάτευτη επιμονή της να αρνείται την οποιαδήποτε ευθύνη για τη συνεργασία της με το χιτλερικό καθεστώς, η Ρίφενσταλ μοιάζει με ένα τραγικό χαρακτήρα, του οποίου ο δρόμος ταυτίζεται με την μοίρα ενός ολόκληρου έθνους.

Κων. Καϊμάκης/documentonews.gr